เจาะลึกผลศึกษาจัดแข่ง F1 ในไทย คุ้มค่าแค่ไหนกับงบ 4.1 หมื่นล้าน

หลังจากที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) วันที่ 17 มิถุนายน 2568 เห็นชอบหลักการให้ประเทศไทยเสนอตัวเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันรถยนต์ชิงแชมป์โลก FIA FORMULA ONE WORLD CHAMPIONSHIP หรือ การจัดการแข่งขันรถยนต์ Formula One (F1) ในพื้นที่กรุงเทพฯ ระยะเวลารวม 5 ปี เริ่มตั้งแต่ปี 2571-2575 ภายใต้กรอบวงเงินกว่า 41,379 ล้านบาท พร้อมทั้งเห็นชอบผลการศึกษาความเหมาะสมของโครงการนั้น

เปิดผลการศึกษา Formula One

ฐานเศรษฐกิจ ได้ตรวจสอบข้อมูลผลการศึกษาความเหมาะสมและเป็นไปได้ในการจัดการแข่งขันรถยนต์ ในประเทศไทยในด้านต่าง ๆ โดยแหล่งข่าวจากกระทรวงการท่องเที่ยวฯ ได้สรุปรายละเอียดนำเสนอต่อที่ประชุมครม. พบข้อมูลดังนี้

พื้นที่ศึกษาความเป็นไปได้ในการจัดงานเบื้องต้น คือ พื้นที่บริเวณจตุจักร ประกอบด้วย 8 พื้นที่หลัก ได้แก่

• พื้นที่สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ มีขนาดพื้นที่ประมาณ 838 ไร่
• พื้นที่สถานีขนส่งหมอชิต 2 มีขนาดพื้นที่ประมาณ 109 ไร่
• พื้นที่ตลาดนัดจตุจักร มีขนาดพื้นที่ประมาณ 241 ไร่
• พื้นที่สวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ มีขนาดพื้นที่ประมาณ 207 ไร่
• พื้นที่สวนจตุจักร มีขนาดพื้นที่ประมาณ 163 ไร่
• พื้นที่สวนวชิรเบญจทัศ (สวนรถไฟ) มีขนาดพื้นที่ประมาณ 418 ไร่
• พื้นที่บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) มีขนาดพื้นที่ประมาณ 45 ไร่
• พื้นที่การรถไฟแห่งประเทศไทย มีขนาดพื้นที่ประมาณ 146 ไร่

แผนการใช้งานพื้นที่สำหรับการจัดงาน

• จุด Safety/Ticket Check กระจายอยู่ในจุดต่าง ๆ ภายในสนามแข่งขัน ได้แก่ พื้นที่สวนจตุจักร สวนวชิรเบญจทัศ (สวนรถไฟ) และสวนสมเด็จ พระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ และกระจายอยู่พื้นที่โดยรอบสนามแข่งขัน ได้แก่ บริเวณ ตลาดนัดจตุจักร บริเวณสถานีขนส่งหมอชิต 2 บริเวณพื้นที่ของการรถไฟ แห่งประเทศไทย และบริเวณพื้นที่จอดรถของสวนจตุจักร
• พื้นที่ Fan Zone ประกอบไปด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ และกิจกรรม สร้างประสบการณ์ต่าง ๆ ของผู้เข้าชม จะกระจายอยู่ในพื้นที่ต่าง ๆ ของงาน เช่น (1) ภายในสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ขนาดพื้นที่ 53,440 ตารางเมตร (2) ภายในสวนจตุจักร ขนาดพื้นที่ 24,000 ตารางเมตร (3) ภายในสวนรถไฟ ขนาดพื้นที่ 13,000 ตารางเมตร และ (4) พื้นที่บริเวณทิศตะวันตก ของสถานีขนส่งหมอชิต 2 ขนาดพื้นที่ 22,000 ตารางเมตร
• พื้นที่ Grandstand เป็นที่นั่งบนอัฒจันทร์ที่จัดเตรียมไว้สำหรับผู้ชมทั่วไป เพื่อชมการแข่งขัน กระจายตามจุดต่าง ๆ ของสนาม มีจำนวน 93,500 ที่นั่ง 
• พื้นที่ Paddock Club เป็นพื้นที่โซน VIP ตั้งอยู่บนอาคาร Pit Lane มีจำนวน 4,000 ที่นั่ง
• พื้นที่ VIP Hospitality เป็นพื้นที่โซน VIP โดยเป็นที่นั่งบนอัฒจันทร์ Grandstand ในตำแหน่งพิเศษ

การเข้าถึงพื้นที่ ที่มีศักยภาพในการจัดการแข่งขัน

สำหรับการเข้าถึงพื้นที่ ที่มีศักยภาพในการจัดการแข่งขัน แบ่งเป็น 4 ทิศทาง โดยคำนึงถึงความสะดวกสบายในการเดินทางที่สัมพันธ์กัน ระหว่างพื้นที่นั่งชมและทางเข้าที่ใกล้กันเป็นหลัก

• ทางทิศตะวันออก แนะนำเดินทางโดยรถไฟฟ้า MRT, BTS และรถส่วนตัว ไม่แนะนำรถประจำทาง เนื่องจากมีการปิดถนนเพื่อเป็นเส้นทางแข่งขัน โดยเหมาะสำหรับผู้เข้าชมที่ต้องการเข้าพื้นที่ Fan Zone ภายในสวน (A1 และ A2)
• ทางทิศเหนือ แนะนำเดินทางโดยรถไฟฟ้า BTS ห้าแยกลาดพร้าว รถไฟฟ้า MRT พหลโยธิน รถประจำทาง หรือรถส่วนตัว โดยเหมาะสำหรับผู้เข้าชม ที่นั่ง Grandstand ฝั่งทิศเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือ (B1 B2 และ B3)
• ทางทิศตะวันตก แนะนำเดินทางโดยรถไฟฟ้า MRT หรือ SRT ลงสถานีกลาง บางซื่อ หรือรถส่วนตัว โดยเส้นทางพิเศษจากทางด่วน โดยเหมาะสำหรับ ผู้เข้าชม Grandstand และ Paddock Club บริเวณเส้นชัย (C1 และ C2)
• ทางทิศใต้ แนะนำเดินทางโดยรถไฟฟ้า MRT ลงสถานีกำแพงเพชร รถประจำทาง หรือรถส่วนตัว โดยเหมาะสำหรับผู้เข้าชมที่นั่ง Grandstand ฝั่งทิศตะวันตก และตะวันตกเฉียงใต้ (D1)

การคาดการณ์จำนวนผู้เข้าชมงาน

ผลการคาดการณ์จำนวนผู้เข้าร่วมงาน Formula One ในประเทศไทย ในกรณีที่มีจัดงานในปี 2571 (ค.ศ.2028) โดยพิจารณาสัดส่วน ของผู้เข้าร่วมการแข่งขันรถยนต์ Formula One จากจำนวนนักท่องเที่ยว ภายในประเทศและนักท่องเที่ยวจากต่างประเทศ ของ 21 เมือง/ประเทศเจ้าภาพ พบว่า มีความเป็นไปได้ในระดับสูงที่จะมีจำนวนผู้เข้าร่วมงาน Formula One ในประเทศไทยในปี 2571 ที่ค่าเฉลี่ยจำนวน 407,132 ราย 

โดยมีจำนวนผู้เข้าร่วมงานต่ำสุด อยู่ที่ 81,918 ราย และสูงสุด อยู่ที่ 898,983 ราย แบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ (1) ผู้เข้าร่วมงานภายในประเทศ 314,509 ราย และจะมีจำนวนผู้เข้าร่วมงานจากต่างประเทศ 92,622 ราย

ผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ

• ในช่วงปี 2571-2575 จะมีผู้เข้าชมการแข่งขันรถยนต์ Formula One จำนวน 99,875 ต่อวัน จำนวน 3 วัน รวมทั้งสิ้น 299,625 คนต่อปี (สัดส่วนนักท่องเที่ยวชาวไทย : นักท่องเที่ยวต่างชาติ 70 : 30)
• ช่วยกระตุ้นการใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวและสร้างรายได้ให้กับธุรกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น โรงแรม ร้านอาหาร และบริการขนส่ง ทำให้เงินสะพัดทางเศรษฐกิจ ระหว่างการจัดการแข่งขันเฉลี่ยอยู่ที่ 16,000 ล้านบาทต่อปี
• ส่งผลให้มูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 14,000 ล้านบาทต่อปี
• สร้างรายได้จากการจัดเก็บภาษีภาครัฐเฉลี่ย 1,400 ล้านบาทต่อปี
• เกิดการลงทุนใหม่เฉลี่ยประมาณ 7,000 ล้านบาทต่อปี
• สร้างงานใหม่ในประเทศไทยประมาณ 8,000 ตำแหน่งต่อปี

ผลประโยชน์ทางสังคม

เกิดการพัฒนาเมืองและการปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน เช่น เป็นตัวเร่ง การพัฒนาเมืองโดยเฉพาะเมืองอัจฉริยะ (Smart City) และช่วยให้เกิด การปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ถนน ระบบขนส่งมวลชน ดิจิทัล การเงิน ซึ่งจะช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน
สร้างโอกาสในการจ้างแรงงานหลากหลายระดับ ตั้งแต่แรงงานไร้ฝีมือไปจนถึงแรงงานที่มีทักษะสูง เช่น วิศวกรสนามแข่ง

เกิดการกระจายรายได้ไปยังประชาชนในระดับต่าง ๆ สู่ชุมชนท้องถิ่น เสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีของประชาชน และช่วยลดความเหลื่อมล้ำ ทางเศรษฐกิจและสังคม

กระตุ้นความสนใจด้านวิศวกรรม เทคโนโลยี และ STEM Education ในกลุ่มเยาวชน เนื่องจากการแข่งขันรถยนต์ Formula One แสดงให้เห็นถึง ความก้าวหน้าของวิศวกรรม เครื่องกล และอากาศพลศาสตร์

ส่งเสริม Soft Power และเสริมสร้างอัตลักษณ์และความภาคภูมิใจของชาติ เช่น ช่วยเผยแพร่เอกลักษณ์ของประเทศผ่านวัฒนธรรม อาหาร และศิลปะ สร้างภาพลักษณ์และความภาคภูมิใจ และประชาชนรู้สึกเป็นส่วนหนึ่ง ของเวทีระดับโลก

เกิดการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม เช่น สร้างโอกาสในการส่งเสริมวัฒนธรรม ท้องถิ่นผ่านกิจกรรมต่าง ๆ เช่น เทศกาลดนตรี เทศกาลอาหาร และนิทรรศการ ทางวัฒนธรรม
ช่วยดึงดูดนักท่องเที่ยวและแฟนกีฬาชนิดอื่น ๆ

ความท้าทายทางสังคม

ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การใช้พลังงานสูงทั้งพลังงานฟอสซิล และไฟฟ้า มลพิษทางอากาศ มลพิษทางแสง และปัญหาการจัดการขยะ

การรบกวนชุมชน เช่น ราคาสินค้าและบริการ และค่าครองชีพในพื้นที่สูงขึ้น การปิดถนน/การจราจรติดขัด ความเข้มงวดในการรักษาความปลอดภัย และมลพิษทางเสียงทั้งจากเสียงเครื่องยนต์และเสียงลำโพงที่กระทบ ต่อชุมชน

การย้ายถิ่นฐานทางสังคม เช่น ราคาที่อยู่อาศัยและค่าครองชีพที่เพิ่มสูงขึ้น การจราจรติดขัด/การปิดถนน ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตและการเดินทาง ประจำวันของคนท้องถิ่น และประชาชนในพื้นที่ถูกบังคับให้ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตประจำวัน

สรุปผลการศึกษา

จากผลการศึกษาด้านสนามแข่งขันพบว่า พื้นที่บริเวณ สวนจตุจักร ถูกเสนอให้เป็นจุดหมายหลักของการจัดการแข่งขัน เนื่องจากมีพื้นที่เพียงพอสำหรับการติดตั้งสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ และมีพื้นที่สำหรับแฟนกีฬา นอกจากนี้ ยังตั้งอยู่ในพื้นที่ที่ไม่ได้เป็นย่านที่พักอาศัยหลัก ทำให้มีผลกระทบต่อชุมชน และการจราจรน้อย 

ดังนั้น พื้นที่ดังกล่าวจึงถือเป็นทางเลือกที่มีความเหมาะสมที่จะนำมาพัฒนา เป็นสนามแข่งขันระดับนานาชาติ ประกอบกับบริเวณดังกล่าวมีศักยภาพในการรองรับกิจกรรม ทั้งในมิติของทัศนียภาพเมืองที่มีตึกสูงล้อมรอบและพื้นที่สีเขียวขนาดใหญ่ของสวนวชิรเบญจทัศ (สวนรถไฟ) ซึ่งสามารถนำมาใช้เป็นเส้นทางบางช่วงของสนามแข่งขันและพื้นที่สำหรับผู้ชมได้

เส้นทางสนามที่เสนอให้มีการจัดการแข่งขันมีระยะทาง รวมทั้งสิ้น 5.732 กิโลเมตร โดยมีจำนวนโค้งทั้งหมด 18 จุด และช่วงทางตรงที่ยาวที่สุดถึง 1.2 กิโลเมตร เพื่อรองรับการแข่งขันความเร็วระดับโลก 

ทั้งนี้ พื้นที่สำคัญที่จะรองรับการแข่งขันดังกล่าว เช่น

(1) อัฒจันทร์ (Grandstand) ซึ่งกระจายตัวตามจุดต่าง ๆ รอบสนาม เพื่อรองรับผู้ชมได้สูงสุดถึง 108,200 คน

(2) อาคารหรือสิ่งปลูกสร้างที่ใช้รองรับกิจกรรม ในระยะยาว เช่น พื้นที่บริการนักแข่ง Paddock อาคาร Formula One

(3) พื้นที่ปฏิบัติงานอื่น ๆ ที่รองรับการจัดการทีมแข่ง

(4) พื้นที่สำหรับจัดกิจกรรมเชิงสันทนาการ เช่น บูธสินค้า ลิขสิทธิ์ การแสดง หรือจอชมการแข่งขันขนาดใหญ่สนามแข่งขัน

ทั้งนี้ การใช้ประโยชน์พื้นที่หลังการจัดงานจะต้องมีการศึกษารายละเอียดและสรุปพื้นที่ ที่จะใช้จัดงานในภายหลัง อย่างไรก็ตาม ได้มีการศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้พื้นที่หลังการจัด การแข่งขันดังกล่าว เช่น 

(1) พื้นที่ถนนที่ใช้ในการแข่งขันจะคงสภาพเดิมไว้ให้มากที่สุด 

(2) พื้นที่ บริเวณสวนรถไฟ คงสภาพผิวถนนไว้คงเดิม ปรับปรุงไหล่ทางเป็นพื้นที่ใช้สำหรับออกกำลังกาย และก่อสร้างสนามกีฬาคืนตามจำนวนเดิม 

(3) สถานีขนส่งหมอชิต 2 ปรับเปลี่ยนการใช้งาน อาคาร Paddock Club เป็นพิพิธภัณฑ์รถไฟและปรับปรุงพื้นที่ภายนอกเป็นสวนสาธารณะ