โรงเรียนนอกกรอบ รองรับเด็กหลุดจากระบบ ‘เพราะทุกที่คือโรงเรียน’

กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ร่วมกับ กระทรวงศึกษาธิการ เครือข่ายศูนย์การเรียน โดยสถาบันทางสังคม และหุ้นส่วนการศึกษาจากทั่วประเทศ แถลงข่าว เปิดตัวแคมเปญ เพราะทุกที่คือโรงเรียน

พร้อมชวนภาคีเครือข่าย ภาครัฐ เอกชน ชุมชน ร่วมสร้าง โรงเรียนในความหมายใหม่ ที่ออกแบบมาเพื่อรองรับเด็กและเยาวชนที่หลุดจากระบบการศึกษา ให้กลับมาเรียนรู้ในบริบทที่เหมาะสมกับชีวิตของตนเอง วันที่ 4 มิถุนายน 2568 ณ ลานกิจกรรม ชั้น G ศูนย์การค้าสามย่านมิตรทาวน์

ดร.ไกรยส ภัทราวาท ผู้จัดการ กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.)  กล่าวว่า ปัจจุบัน ประเทศไทยมีเด็กและเยาวชนที่หลุดจากระบบการศึกษาอายุระหว่าง 3-24 ปี จำนวน 880,463 คน ลดลงจากปี 2567 ที่มีอยู่ 1.02 ล้านคน

“กสศ. พบว่า เด็กและเยาวชนจำนวนมากที่หลุดจากระบบการศึกษา ไม่มีเป้าหมายทางการศึกษาและอาชีพที่ชัดเจน ร้อยละ 78.23 ของกลุ่มตัวอย่าง 29,452 คน ไม่มีแผนการศึกษาในอนาคต ขณะที่ร้อยละ 49.42 แสดงความต้องการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะอาชีพ มากกว่าการเรียนแบบวิชาการในระบบเดิม

ดร.ไกรยส ภัทราวาท  Cr.  Kanok Shokjaratkul

จึงมี การเรียนรู้ที่ยืดหยุ่น (Flexible Learning) สามารถเรียนรู้ได้ทุกสถานที่ ทุกเวลา โดยเน้นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ร่วมจัดการเรียนรู้

เด็กสามารถเรียนรู้ผ่านพื้นที่เรียนรู้ที่หลากหลายได้ในชีวิตจริง แม้แต่ในสถานประกอบการ และเปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถเป็นครูได้ ตอบโจทย์ชีวิตของเด็กจริง ๆ

เพราะเป้าหมายของการศึกษา คือ การเปิดโอกาสให้เด็กเป็นเจ้าของการเรียนรู้ของตนเอง ไม่ใช่ผู้รับความรู้แบบเดิม

ภายในงาน มีการจำลองห้องเรียนหลากหลายรูปแบบ ภายใต้แนวคิด ทุกคนสามารถเป็นครูได้ และทุกที่คือโรงเรียน  เช่น

• หมอลำศึกษา นิวเจน  หลักสูตรสร้างโอกาส ต่อยอดความฝัน ให้เยาวชนวงหมอลำ
• โรงเรียนนักขายออนไลน์ Shopee  ของ Sea Thailand 
• โรงเรียนผู้ประกอบการ ของ CJ MORE 
• โรงเรียนสร้างนักข่าวของ The Reporters
• Learn to Earn : Earn to Learn การศึกษา = ปากท้อง ของโรงเรียน 3 รูปแบบ จ.ราชบุรี
• ChickLab ห้องเรียนฟาร์มไก่ เลี้ยงก็ได้ ขายก็เก่ง  ของพลูโตฟาร์ม จ.สุรินทร์
• หนองสนิท BARBER  ห้องเรียน ปั้นช่างตัดผม ขวัญใจคนทั้งหมู่บ้าน
• โรงเรียนนอกกรอบ KFC สร้างโอกาสใหม่เพื่อเด็กและเยาวชนในกระบวนการยุติธรรม
• เจริญกาแฟและเบเกอรี่ ความรู้กินได้ ของลูกหลานแรงงานไร่ส้ม
• Mobile Media Lab ห้องเรียนสื่อชายแดน หมู่บ้านกองผักปิ้ง พื้นที่ปลอดภัยในการเรียนรู้ ของเด็ก ๆ ในพื้นที่สีแดง
• ห้องเรียนทุ่งใหญ่ 1.3 ล้านไร่ อิสรภาพในการเรียนรู้ของเด็ก ๆ พื้นที่ห่างไกล

เจริญกาแฟ   Cr.  Kanok Shokjaratkul

หนองสนิท BARBER  Cr.  Kanok Shokjaratkul

เด็กไม่ใช่ปัญหา เด็ก คือ ศักยภาพของประเทศ ถ้าเรายุติปัญหาเด็กหลุดจากระบบการศึกษาได้ เศรษฐกิจไทยจะโตเพิ่มขึ้นอีก 1.7% ของ GDP จากรายได้ตลอดชีวิตที่สูงขึ้นของเด็กเหล่านี้

กสศ. ได้นำเสนอ 3 ตาข่ายการเรียนรู้ ที่ได้รับการสนับสนุนจากกระทรวงศึกษาธิการ ได้แก่ โรงเรียนที่มีการปรับให้ยืดหยุ่น เช่น 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ, การศึกษานอกระบบและตามอัธยาศัยผ่านกรมส่งเสริมการเรียนรู้ และ ศูนย์การเรียนโดยสถาบันทางสังคม เช่น มูลนิธิ สมาคม หรือกลุ่มอาชีพ ซึ่งเปิดโอกาสให้ทุกคนเป็นครู เป็นผู้จัดการศึกษาได้

นอกจากนี้ ยังมีเครื่องมือ ติดตาม ค้นหา เพื่อนำการศึกษา การเรียนรู้ ไปให้เด็กและเยาวชน เช่น กลไกตำบล, โรงเรียนเคลื่อนที่ Mobile School, ธนาคารหน่วยกิต Credit Bank การประกอบอาชีพสามารถเทียบโอนหน่วยกิตได้”

ภาคเอกชน ท้องถิ่น หรือประชาชนทั่วไป สามารถร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนารูปแบบการศึกษา การเรียนรู้ยืดหยุ่น หรือเป็นอาสาสมัครในโครงการ โรงเรียนเคลื่อนที่ Mobile School หรือร่วมบริจาคสนับสนุน กสศ. ได้ โดยได้รับสิทธิลดหย่อนภาษี 2 เท่า ติดต่อได้ที่ กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) โทร. 02-079-5475 (ไม่เว้นวันหยุดราชการ) เว็บไซต์ www.eef.or.th

Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

• หุ้นส่วนการศึกษา ผู้ร่วมสร้างโรงเรียน กับ กสศ.

สุชาติ อินทร์พรหม ผู้ก่อตั้งและผู้บริหาร วงหมอลำไอดอล กล่าวว่า หมอลำส่วนมากมีปัญหาในเรื่องการศึกษา เพราะต้องเลือกระหว่างปากท้องกับการศึกษา

“หมอลำจึงกลายเป็น ห้องเรียน ที่เด็ก ๆ ไม่ต้องเลือกระหว่างการศึกษาและอาชีพ แต่สามารถเรียนรู้ไปพร้อมกับการสร้างรายได้ นำไปสู่การมีคุณวุฒิวิชาชีพที่ดีขึ้น ศิลปะวัฒนธรรมควรจะรักษาคนไว้ และจะไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง”

พุทธวรรณ สุภัทรนันท์ ผู้อำนวยการ ฝ่ายสื่อสารองค์กร Sea (ประเทศไทย) กล่าวว่า Shopee ได้ร่วมมือกับ กสศ. มา 4 ปีแล้ว

“ในโครงการ Partnership School เราได้นำนักเรียนจากโรงเรียนนานาชาติและโรงเรียนในชนบท มาพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนเพื่อขายจริงบนแพลตฟอร์ม Shopee

โครงการนี้มุ่งเน้นการสร้างทักษะผู้ประกอบการให้เยาวชน เพื่อให้มีรายได้เสริมและอยู่ในระบบการศึกษาต่อไปได้ สร้างความเชื่อมั่นและความคิดสร้างสรรค์ผ่านการลงมือทำจริง

สุชาติ คงรอด อุปนายก สมาคมทุเรียนใต้ กล่าวว่า เราเล็งเห็นปัญหาการขาดแคลนแรงงานในสวนทุเรียน สมาคมฯ จึงร่วมมือกับ กสศ.

“ดึงเด็กด้อยโอกาสที่หลุดจากระบบการศึกษามาฝึกอบรมการทำสวนทุเรียน ตั้งแต่ระบบน้ำ จนถึงการเก็บเกี่ยว ช่วยให้เยาวชนมีอาชีพและรายได้ที่มั่นคง บางครั้งสูงกว่ารายได้เริ่มต้นของข้าราชการ การเรียนรู้จากการลงมือทำจริงในสวนทุเรียน สร้างประสบการณ์และอาชีพได้”

Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

• CJ More สนับสนุนการเรียนรู้

ดร. ปาริชาต มั่นสกุล กรรมการเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน บริษัท ซีเจ มอร์ จำกัด กล่าวว่า องค์กรมีจุดเริ่มต้นมาจากประธานกรรมการบริษัท ซีเจ มอร์ จำกัด และผู้ก่อตั้งบริษัท คาราบาว กรุ๊ป จำกัด ผู้เคยหลุดจากระบบการศึกษาแต่ได้รับโอกาสกลับมาเรียนรู้

“CJ MORE ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ เราได้ทำ MOU กับ มหาวิทยาลัยราชภัฏ และ สถาบันการศึกษาต่าง ๆ 100 กว่าแห่ง รับนักศึกษาฝึกงาน 2,670 คน และให้ทุนระดับปริญญาตรีมาแล้ว 68 คน

เราส่งเสริมการเรียนรู้ สร้าง envirment ที่ทำให้เกิดการเรียนรู้ เช่น โครงการหนังสือหมุนเวียนแลกเปลี่ยนกันอ่าน เอาเชลฟ์หนังสือไปตั้งไว้ ทั้ง 100 สาขา แล้วเอาหนังสือตั้งต้นไปวาง ใครอยากจะยืมหนังสือไปอ่าน หรือเอาหนังสือมาแบ่งปันก็ทำได้ เราอยากให้การเรียนรู้ ไม่ได้อยู่เฉพาะในกรอบ

ดร. ปาริชาต มั่นสกุล  Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

เราได้ร่วมมือกับ ยุวพัฒน์ ไปดู 2 โรงเรียน ว่ามีน้อง ๆ กำลังจะหลุดออกจากระบบหรือเปล่า ดูว่ารายได้เป็นยังไง น้องมีปัญหาในครอบครัวหรือไม่ มีการคัดกรอง เพื่อจะให้ทุนการศึกษาแก่น้อง ๆ เราพยายามช่วยตรงนี้

เราเข้าไปช่วยโรงเรียนและนำระบบการเรียนรู้สมัยใหม่ไปปรับปรุง ทั้งในโรงเรียนและนอกโรงเรียน ทั้งห้องสมุด ห้องคอมพิวเตอร์ เพื่อสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ เอาสื่อการเรียนทันสมัยเข้าไป มีระบบแนะแนว ทำให้ครบวงจร

ขอบคุณ กสศ. ที่ให้ความร่วมมือ ให้น้อง ๆ ที่หลุดจากการศึกษามาทำงานกับซีเจ แล้วเทียบวุฒิการศึกษาให้เขามีเครดิต

เรามี KPI ง่าย ๆ ว่า 1) น้อง ๆ ยังต้องเรียนหนังสืออยู่ 2) ให้น้อง ๆ ทำงานกับเราอย่างมีความสุขและได้ประสบการณ์

Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

การที่เด็กหลุดออกจากระบบ มีหลายสาเหตุ ถ้าในครอบครัวเขามีผู้สูงอายุ ก็ให้ผู้สูงอายุมาทำงานกับเราได้ เพื่อจะได้มีรายได้ หรือ คุณพ่อคุณแม่มีสินค้าชุมชนก็นำมาขายที่ซีเจได้ เพราะครอบครัวเขาต้องมีรายได้ก่อน ถึงจะส่งเด็กมาเรียนได้

เวลามีงาน หรือตั้งบูธข้างนอก เราก็ให้พื้นที่แก่ผู้ประกอบการรายย่อยตามท้องถิ่นมาตั้งพื้นที่ได้ เพื่อสร้างรายได้ให้เขา ถ้าเราบอกว่าน้องมาเรียนเถอะ ๆ แต่ครอบครัวเขายังลำบากอยู่ มันก็ช่วยได้ไม่เต็ม 100

เราพยายามทำให้ครบวงจร เราเป็นผู้ประกอบการตัวเล็ก ๆ ที่อยากมีส่วนร่วมพัฒนาเรื่องนี้ ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของประเทศ การเรียนรู้เป็นวัฒนธรรมองค์กรของเรา มันอยู่กับเรามาตลอด”

Cr.  Kanok Shokjaratkul

• โรงเรียนนอกกรอบ เคเอฟซี

ภัทรา ภัทรสุวรรณ Head of Marketing, KFC Thailand กล่าวว่า ทุกคนควรได้รับโอกาสทางการศึกษา ไม่ว่าจะมาจากพื้นฐานใด

“เคเอฟซี ได้ร่วมมือกับ กสศ. ก่อตั้ง KFC Academy เพื่อช่วยเหลือเยาวชนที่หลุดจากระบบการศึกษา ให้กลับคืนสู่สังคมและมีอาชีพ โดยให้ความรู้และทักษะการประกอบธุรกิจร้านอาหารภายในร้าน KFC

ปัจจุบันมีเยาวชนเข้าร่วมโครงการกว่า 136 คน และสามารถพัฒนาไปสู่การเป็นผู้บริหารได้

ภัทรา ภัทรสุวรรณ  Cr.  Kanok Shokjaratkul

เปิดเทอมใหม่นี้ เคเอฟซีอยากพาเด็กที่หลุดจากระบบการศึกษากลับมาเรียนอีกครั้ง ผ่าน โรงเรียนนอกกรอบของเคเอฟซี กับหลักสูตรทักษะอาชีพและการเป็นผู้ประกอบการ ที่สามารถนำประสบการณ์ทำงานจริงมาเป็นหน่วยกิตจนเรียนจบ ม.6 ได้

โรงเรียนนอกกรอบเคเอฟซีไม่ใช่แค่ห้องเรียน แต่เป็นพื้นที่ที่เราตั้งใจเปิดให้น้อง ๆ ได้กลับมาค้นพบศักยภาพของตนเอง ผ่านการเรียนรู้และประสบการณ์การทำงานจริงกับเคเอฟซี ให้น้อง ๆ ต่อยอดชีวิตกลับคืนสู่สังคมได้อย่างมั่นใจและมีคุณค่า”

Cr.  Kanok Shokjaratkul

• เคเอฟซี เดินหน้าโครงการ KFC Bucket Search 

นับเป็นเป็นรุ่นที่ 2 แล้ว สำหรับโครงการ KFC Bucket Search ปีนี้ตั้งเป้า 1,000 คน ช่วยน้องกลับคืนสู่สังคม กลับมาเรียน ฝึกฝนทักษะ และวิชาชีพ ให้ได้ไปตามความฝัน อีกครั้ง

พร้อมขับเคลื่อนประเทศไทย แก้ปัญหาเด็กและเยาวชนนอกระบบการศึกษาให้กลายเป็นศูนย์ (Thailand Zero Dropout) โดยเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการจะได้รับทางเลือกที่เรียกว่า work & study ช่วยจัดสรรเวลาและรายได้ ผ่านการเรียนและทำงานกับเคเอฟซี หรือได้รับการสนับสนุนด้านเงินทุนเพื่อวิชาชีพ

โดยโครงการจะมอบทั้งองค์ความรู้และเงินทุนตั้งต้น สำหรับการเรียน เน้นสร้างระบบนิเวศการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่น ทักษะชีวิต ทักษะอาชีพ และกลไกการเป็นผู้ประกอบการ ผ่านประสบการณ์ทำงานจริง ซึ่งแปลงเป็น หน่วยกิต การศึกษา สะสมเป็นวุฒิการศึกษา นำไปต่อยอดการทำงานในอนาคตได้ 

Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

Cr.  Kanok Shokjaratkul

ซูเฮล ลิมบาดะ  Market Lead & Chief Marketing Officer เคเอฟซี ประเทศไทย กล่าวว่า โครงการ KFC Bucket Search เริ่มต้นจากความเชื่อที่ว่า เด็กทุกคนมีศักยภาพ และไม่มีใครควรถูกทิ้งไว้ข้างหลังเพียงเพราะขาดโอกาส

“การศึกษาจะช่วยให้เด็กมองเห็นคุณค่าในตนเอง ปลดล็อกศักยภาพ เดินหน้าสู่ชีวิตที่ดียิ่งขึ้น เป็นไปตามเจตนารมณ์ของ ผู้พันแซนเดอร์ส ผู้มอบโอกาสครั้งที่สองและช่วยผู้คนให้มีชีวิตที่ดียิ่งขึ้น ที่เรายึดมั่นมาตลอดกว่า 40 ปีในการดำเนินธุรกิจในประเทศไทย สร้างความเปลี่ยนแปลงเชิงบวกให้กับสังคม สนับสนุนให้ทุกคนได้รับโอกาสที่เท่าเทียม

นับตั้งแต่เริ่มต้นโครงการในปี 2566 โครงการ KFC Bucket Search ได้ส่งมอบโอกาสให้เด็กและเยาวชนจำนวนทั้งสิ้น 430 คน เคเอฟซียังนำวิทยากรจากหลายสาขาอาชีพ เช่น อินฟลูเอ็นเซอร์ ช่างตัดผม นักดนตรี บาร์เทนเดอร์ มาแบ่งปันความรู้และประสบการณ์ เปิดโลกการทำงานและเส้นทางอาชีพที่หลากหลายอีกด้วย 

ติดตามโครงการ KFC Bucket Search ได้ที่เพจเฟซบุ๊ก KFC Foundation TH