นักวิทย์ไขคำตอบ “แมว” จำเจ้าของหรือคนที่คุ้นเคยได้หรือไม่?

สำหรับบรรดาทาวแมสทั้งหลาย เคยสงสัยกันหรือไม่ว่า แมวของคุณจะสามารถแยกแยะคุณออกจากมนุษย์คนอื่นได้หรือไม่ การวิจัยใหม่แสดงให้เห็นว่า แมวสามารถทำได้ โดยใช้ “กลิ่น”

โดยการวิจัยอื่นก่อนหน้านี้พบว่า มีแมวเพียง 54% เท่านั้นที่สามารถจดจำมนุษย์ได้จากใบหน้าเพียงอย่างเดียว รวมถึงสามารถแยกแยะเสียงได้ รับรู้สภาวะอารมณ์ได้จากกลิ่น และจำชื่อของตัวเองได้

Freepik/freepic.diller

และยังเป็นที่ทราบกันดีว่า แมวใช้ประสาทรับกลิ่นที่ไวในการระบุและสื่อสารกับแมวตัวอื่น รวมถึงเคยมีการแสดงให้เห็นว่า ลูกแมวที่หย่านนมจะดมกลิ่นแมวตัวเมียที่ไม่รู้จักนานกว่าแม่ของมัน

แต่ที่ผ่านมายังไม่เคยมีการศึกษาวิจัยว่า แมวสามารถใช้ประสาทรับกลิ่นในการแยกแยะคนได้หรือไม่

กระทั่งการศึกษาล่าสุดจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์โตเกียวพบว่า แมวใช้เวลาดมกลิ่นของคนที่ไม่รู้จักนานกว่าอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับกลิ่นของเจ้าของหรือคนที่คุ้นเคย ซึ่งหมายความว่า มันสามารถแยกแยะระหว่างมนุษย์ที่คุ้นเคยและไม่คุ้นเคยได้จากกลิ่นนั่นเอง แต่ยังไม่ชัดเจนว่าแมวสามารถระบุตัวตนของคนแต่ละคนได้หรือไม่

ในการศึกษาวิจัยที่ตีพิมพ์เมื่อวันที่ 28 พ.ค. ที่ผ่านมา นักวิจัยได้ทำการทดลองโดยให้แมว 30 ตัว ดมหลอดซึ่งมีกลิ่นของเจ้าของ หลอดที่มีกลิ่นของคนเพศเดียวกับเจ้าของแต่ไม่เคยพบกันมาก่อน และหลอดเปล่า ๆ

หลอดที่มีกลิ่นคนคือถูกนำไปถูใต้รักแร้ หลังหู และระหว่างนิ้วเท้าของเจ้าของหรือคนแปลกหน้า

นักวิจัยกล่าวว่า แมวที่ร่วมในการทดลองจะใช้เวลาในการดมกลิ่นของคนที่ไม่รู้จักนานกว่าหลอดที่มีกลิ่นเจ้าของหรือหลอดเปล่าอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งแสดงให้เห็นว่า แมวสามารถแยกแยะกลิ่นของคนคุ้นเคยและไม่คุ้นเคยได้

อย่างไรก็ตาม นักวิจัยเตือนว่า ไม่สามารถสรุปได้ว่าแมวสามารถระบุตัวตนบุคคลใดบุคคลหนึ่ง เช่น เจ้าของของมัน ได้หรือไม่

อุจิยามะ ฮิเดฮิโกะ หนึ่งในทีมวิจัย กล่าวว่า “กลิ่นกระตุ้นที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้เป็นกลิ่นของบุคคลที่รู้จักและไม่รู้จักเท่านั้น … จำเป็นต้องมีการทดลองพฤติกรรมที่ให้แมวได้กลิ่นกระตุ้นจากบุคคลที่รู้จักหลาย ๆ อย่าง และเราจำเป็นต้องค้นหารูปแบบพฤติกรรมเฉพาะในแมวที่ปรากฏขึ้นเพื่อตอบสนองต่อกลิ่นของเจ้าของเท่านั้น”

ทีมวิจัยยังสังเกตว่า แมวจะถูใบหน้ากับหลอดหลังจากดมกลิ่น ซึ่งเป็นสิ่งที่แมวทำเพื่อทำเครื่องหมายไว้บนสิ่งของต่าง ๆ ซึ่งบ่งชี้ว่า การดมกลิ่นอาจเป็นพฤติกรรมการสำรวจก่อนที่จะทำเครื่องหมาย

การศึกษานี้ยังพบอีกว่า แมวมีแนวโน้มที่จะดมกลิ่นที่คุ้นเคยด้วยรูจมูกซ้าย ในขณะที่กลิ่นที่ไม่รู้จักมักจะดมด้วยรูจมูกขวา แต่เมื่อแมวคุ้นเคยกับกลิ่นหลังจากดมกลิ่นไปสักพัก พวกมันก็จะเปลี่ยนรูจมูกจากขวาไปซ้าย

แม้จะฟังดูเป็นการค้นพบที่แปลก แต่นี่เป็นรูปแบบที่สังเกตได้ในสุนัขเช่นกัน การวิจัยปัจจุบันแสดงให้เห็นว่า การใช้รูจมูกแบบนี้อาจบ่งบอกว่าแมวประมวลผลและจำแนกข้อมูลใหม่โดยใช้สมองซีกขวา ในขณะที่สมองซีกซ้ายจะเข้ามาควบคุมเมื่อมีการตอบสนองตามปกติ

นอกจากนี้ เมื่อคุณกลับมาจากเที่ยววันหยุดยาว หากคุณสังเกตเห็นว่า แมวของคุณห่างเหินและทำตัวราวกับว่าคุณเป็นคนแปลกหน้า นั่นอาจเป็นเพราะคุณมีกลิ่นตัวเหมือนคนแปลกหน้า ลองอาบน้ำโดยใช้ผลิตภัณฑ์ที่คุณใช้ในบ้านเป็นประจำ และสวมเสื้อผ้าที่คุณใช้ในบ้านเป็นประจำ กลิ่นที่คุ้นเคยจะช่วยให้คุณและแมวของคุณปรับตัวเข้ากับบรรยากาศเดิม ๆ ได้เร็วขึ้น

และโปรดจำไว้ว่า หากแมวของคุณใช้เวลาดมกลิ่นของคนอื่นเป็นเวลานาน นั่นไม่ใช่เพราะแมวของคุณชอบคนอื่น แต่เป็นเพราะมันคุ้นเคยกับกลิ่นของคุณแล้ว และไม่ต้องพยายามมากนักในการจดจำ

อ่านงานวิจัยฉบับเต็ม ที่นี่

เรียบเรียงจาก BBC / The Conversation